biuletyn informacji publicznej
Rezolucja
Rady Powiatu Tczewskiego
z dnia 25 stycznia 2022 roku
Na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2020 r. poz. 920 oraz z 2021 r. poz. 1038 i 1834)
oraz paragrafu 8 ust. 2 Statutu Powiatu Tczewskiego (Dz. Urz. Woj. Pom. z 2018 r. poz. 4071 i 4660)
ogłasza się
rok 2022 „ROKIEM JÓZEFA WYBICKIEGO”
Uzasadnienie
Józef Wybicki urodził się w wielodzietnej rodzinie Piotra i Konstancji Ostoja-Lniskiej, 29 września 1747 roku w Będominie niedaleko Kościerzyny. Wychował się w patriotycznej, tradycyjnej rodzinie na Pomorzu. Na Ziemi Pomorskiej spędził pierwsze 20 lat swojego 75. letniego, bogatego i różnorodnego życia. W sumie, jak konstatują autorzy jego biografii, „blisko 55 lat życia poświęcił Ojczyźnie”. Z kolei najwybitniejszy biograf J. Wybickiego, prof. Władysław Zajewski, jednym zwięzłym zdaniem napisał o nim: „działacz polityczny, publicysta, dramaturg, poeta”.
Pierwsze 20 lat życia Józefa Wybickiego poświadczają średniozamożny rodowód szlachty pomorskiej. Rodzina Wybickich była blisko związana z rodem kaszubskim Ostoja-Lniskich. O pozycji i randze rodziny Wybickich świadczy nie tylko pochodzenie, ale i związki społeczno-zawodowe w zawodach prawniczych, ojciec Piotr był sądowym ziemskiego powiatu mirachowskiego. Bliskie były związki rodziny Wybickich z Kościołem. Młody Józef przez kilka lat wychowywał się i edukował u proboszcza Franciszka w Skarszewach. Mając lat 15, po ukończeniu Kolegium Jezuickiego w Starych Szkotach (obecnie Gdańsk-Orunia), został subdelegatem sądu grodzkiego w Skarszewach. Kolejno praktykę sądowniczą odbywał w Poznaniu i Bydgoszczy. Wrota szerokiej kariery politycznej otworzyły się przed J. Wybickim, dnia 7 września 1767 roku, gdy na skonfederowanym sejmiku generalnym w Grudziądzu, został wybrany „na posła z okręgu kościerskiego w powiecie mirachowskim”.
Do heroicznej historii powszechnej przeszedł 20. letni poseł Józef Wybicki, 27 lutego 1768 roku, podczas zgłoszenia na obradach Sejmu na Zamku Królewskim, publicznego protestu przeciwko gwałtom ambasadora rosyjskiego Mikołaja Repnina na terenie Rzeczypospolitej. Protest młodego posła pomorskiego odbił się szerokim echem w społeczeństwie, i Królestwie. Udało się jemu ujść pościgowi wojsk rosyjskich i zarejestrować swój oficjalny protest parlamentarny. Przybycie J. Wybickiego do historycznego Baru, związało go na kilka lat z tym powstaniem, któremu przyświecały podstawowe idee: za „wolność i wiarę”. Należy podkreślić, że w animowaniu Konfederacji Pomorskiej J. Wybicki kilkakrotnie przebywał w Gdańsku.
W podręcznikach i podstawowej literaturze eksponuje się udział Józefa Wybickiego we współtworzeniu Legionów Polskich we Włoszech (Lombardia), a w szczególności jako autora „Pieśni Legionów Polskich”, co miało miejsce w połowie lipcu 1797 roku w Reggio de Emilia. „Mazurek Dąbrowskiego” w kolejnych pokoleniach zyskiwał sławę i uznanie. Nie przypadkiem, w drugim roku rządu premiera Józefa Piłsudskiego (1927 r.), został ogłoszony przez właściwego ministra (spraw wewnętrznych) – oficjalnym hymnem Polski!
W powszechnej historii Józef Wybicki „zapisał się” jako aktywny uczestnik Konfederacji Barskiej (mianowany w niej oficjalnie dyplomatą i pułkownikiem), następnie sekretarz zbioru nowych praw Rzeczypospolitej - „Kodeks Zamoyskiego”, uczestnik „obiadów czwartkowych u króla” (Stanisława Augusta Poniatowskiego) – gdzie zyskał opinię „jednego z najzdolniejszych pisarzy w kwestiach ustrojowych i społecznych” (gł. publikacje: „Myśli polityczne o wolności cywilnej” 1775/1776 oraz „Listy patriotyczne” 1777/1778), reformator Akademii Wileńskiej z ramienia KEN (Komisji Edukacji Narodowej), współpracownik Ignacego Potockiego i ks. Hugona Kołłątaja podczas prac Sejmu Wielkiego (gdzie był plenipotentem miast), następnie współorganizator i generał w Powstaniu Kościuszkowskim (szczególnie wraz z gen. Janem H. Dąbrowskim w zdobyciu Bydgoszczy i Świecia), współorganizator Legionów Polskich (ceniony już wtedy przez gen. Napoleona Bonaparte), od 1806 roku jeden z najbliższych współpracowników „Cesarza Francuzów” (poświadczają to kilkakrotne narady
w Kamieńcu Suskim/Finckenstein), członek Komisji Rządzącej w Księstwie Warszawskim, wyróżnił się osobiście w obronie departamentu poznańskiego podczas wojny z Austrią w 1809 roku, następnie w lipcu 1812 roku oficjalnie przyjęty przez Napoleona w Wilnie jako reprezentant społeczności polskiej (u początków „drugiej wojny polskiej”); w kongresowym Królestwie Polskim został J. Wybicki wysoko doceniony i mianowany prezesem Sądu Najwyższego; zwolennik liberalnego kodeksu prawa cywilnego, autorytet w obronie rządów konstytucyjnych i autonomii w Królestwie Polskim (1815-1830).
Józef Wybicki zmarł 200 lat temu, dokładnie 10 marca 1822 roku, w Manieczkach (gmina Brodnica, pow. śremski, region wielkopolski) w 75 roku życia. Był uznanym orędownikiem państwowości polskiej. W społeczeństwie polskim cieszył się autorytetem, szacunkiem i uznaniem. Ale na pierwszym miejscu stawiał J. Wybicki służbę Ojczyźnie. Za wzór nowoczesnego i skutecznego państwa, wskazywał on na - Holandię, Anglię i Stany Zjednoczone.
W niepospolitej biografii Józefa Wybickiego (1747-1822), na czoło wybijają się trzy wartości o kapitalnych walorach ideowych i wychowawczych, takich jak: powszechna nowoczesna edukacja społeczeństwa, patriotyzm i bezinteresowne oddanie własnemu państwu i społeczeństwu. Ten bezinteresowny patriotyzm był doceniany przez ówczesnych politycznych architektów Europy, z cesarzem Napoleonem Bonaparte na czele.
opracował:
Jan Kulas
