Prawo miejscowe

Prawo miejscowe to rodzaj przepisów prawnych ustanawianych przez wojewodę lub przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, albo – wyjątkowo w gminie i powiecie – także przez organ wykonawczy. Zgodnie z przepisem art. 87 ust. 2 konstytucji, są to przepisy powszechnie obowiązujące na obszarze województwa, powiatu, gminy lub ich części. Konstytucja w art. 94 stanowi, że organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Upoważnienie do ich wydania znajduje się albo w przepisach szczególnych (np. w prawie wodnym, lokalowym, budowlanym), albo ma charakter ogólny i jest zawarte w ustawach: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa i o administracji rządowej w województwie. Zakwalifikowanie danej uchwały do aktów prawa miejscowego jest możliwe wówczas, gdy podjęty akt będzie obowiązywał powszechnie na terenie jednostki samorządu terytorialnego, czyli będzie dotyczył podmiotów i mieszkańców tej jednostki, będzie do nich kierowany, będzie regulował w sposób bezpośredni ich prawa i obowiązki oraz kształtował ich sytuację prawną. Nie każda zatem uchwała jest aktem prawa miejscowego.

Ustawy o samorządzie powiatowym i gminnym zawierają wyszczególnienie, czego akty prawa miejscowego mogą dotyczyć. W powiecie stanowione są w szczególności w sprawach: wymagających uregulowania w statucie, porządkowych, szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu, zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

Akty powiatowego prawa miejscowego ogłaszane są w wojewódzkim dzienniku urzędowym, a w przypadku przepisów porządkowych w drodze obwieszczeń lub w inny sposób zwyczajowo przyjęty.